Ä°ngiltere BaÅŸbakanı Rishi Sunak, Londra’da sergilenen 2 bin 500 yıllık Elgin Mermerleri’nin iadesinin gündeme gelmesi olasılığı nedeniyle Yunanistan BaÅŸbakanı Kiryakos Miçotakis’le görüşmesini iptal etti.
Osmanlı Ä°mparatorluÄŸu döneminde Atina’dan Ä°ngiltere’ye götürülen “Elgin Mermerleri” Ä°ngiltere ile Yunanistan arasında diplomatik çatışmaya yol açtı. Ä°ngiltere BaÅŸbakanı Rishi Sunak, Yunanistan BaÅŸbakanı Kiryakos Miçotakis ile planlanan görüşmesini Elgin Mermerleri tartışması nedeniyle son anda iptal etti.
Miçotakis, görüşmenin aniden iptal edilmesinden büyük hayal kırıklığına uğradığını söyledi ve Sunak yerine Başbakan Yardımcısı Oliver Dowden ile ayarlanan alternatif görüşme teklifini de reddetti.
MONA LISA’NIN Ä°KÄ°YE BÖLÃœNMESÄ°NE BENZETMÄ°ÅžTÄ°
Ä°ngiltere’yi ziyaret eden Miçotakis, pazar günü BBC ile söyleÅŸisinde söyleÅŸide, Atina Akrapolisi’nden Osmanlı Ä°mparatorluÄŸu döneminde Ä°ngiltere’ye götürülmüş olan “Elgin Mermerleri”nin Yunanistan’a geri gönderilmesi gerektiÄŸini söylemiÅŸti. Miçotakis, geri kalan kısmı Atina’daki Akropolis Müzesi’nde sergilenen Elgin Mermerleri’nin bu ÅŸekilde iki ayrı ülkede sergilenmesini “Mona Lisa tablosunu ikiye kesip sergilemeye” benzetmiÅŸti.
‘DURUÅžUNUN DOÄžRU OLDUÄžUNA Ä°NANMIYOR’ Ä°MASI
Sunak’ın bugün yapılması ve yaklaşık 45 dakika sürmesi planlanan görüşmeyi son anda iptal etmesinden çok rahatsız olduÄŸu belirtilen Miçotakis “DuruÅŸlarının doÄŸru ve adil olduÄŸuna yürekten inananlar, yapıcı bir tartışmaya girmekten asla çekinmezler” dedi.
Ä°ngiltere ve Yunanistan’ın dostluklarının uzun bir geçmiÅŸi olduÄŸunu belirten Miçotakis, “Parthenon Heykelleri konusundaki pozisyonumuz belli. Ä°ngiliz mevkidaşımla bu konuda bir görüş alışveriÅŸinde bulunacağımı tahmin ediyordum” diye konuÅŸtu.
‘BU MÃœLKÄ°YET KONUSU DEĞİL’
Miçotakis pazar günü BBC 1’de Laura Kuenssberg’in sunduÄŸu programa katılmıştı. Tarihi eserlerin Ä°ngiltere ve Yunanistan’daki parçalarının resimlerini gösteren Kuenssberg’in “Sizce nerede daha güzel görünüyorlar?” sorusuna Yunanistan BaÅŸbakanı’nın yanıtı “Cevap bence çok açık” oldu.
“Eserler Akropolis Müzesi’nde daha güzel görünüyor. Bu müze bunun için inÅŸa edildi” diyen Miçotakis, bunun sadece bir “mülkiyet” konusu olmadığını da ekledi ve “Bence bu, eserlerin mülkiyetiyle ilgili deÄŸil, yeniden bir araya getirilmesiyle ilgili bir konu. Eskiden tek parça olan bir anıtı nerede daha iyi deÄŸerlendirebilirsiniz?” diye sordu.
Parthenon Heykelleri de olarak bilinen eserlerin Yunanistan’a ait olduÄŸunu ve geçmiÅŸte çalındığını da hatırlatan Miçotakis, mevcut durumun Mona Lisa tablosunu ortadan kesip iki ayrı yerde sergilemeye benzediÄŸini belirtti.
ATÄ°NA’YA GERÄ° DÖNÃœYOR
“Sizce bu haldeki bir tabloyu görenler bundan keyif alabilir miydi?” diye soran Miçotakis, bu yüzden Elgin Mermerleri’nin orijinal yeri olan Yunanistan’a geri gönderilmesi için lobi çalışmaları yürüttüklerini söyledi. Yunanistan BaÅŸbakanı konuyu salı günü Ä°ngiltere BaÅŸbakanı Rishi Sunak ile yapacağı görüşmede de gündeme getireceÄŸini belirtmiÅŸti. Ancak bu görüşmenin iptal olması üzerine Miçotakis bugün Yunanistan’a geri dönüyor.
Yunanistan BaÅŸkananı dün Ä°ngiltere’de muhalefetteki İşçi Partisi’nin baÅŸkanı Keir Starmer’la da görüşmüştü. Starmer, Atina ile British Museum arasında bir “ödünç verme” anlaÅŸması yapılırsa buna karşı çıkmayacaklarını söyledi.
ELGÄ°N MERMERLERÄ° NEDÄ°R?
Yunanistan’ın baÅŸkenti Atina’daki Akropolis’te, Athena Tapınağı Parthenon ve çevresindeki yapılara ait olan, ve ÅŸu an Ä°ngiltere’deki British Museum’da sergilenen eserlere Elgin Mermerleri deniyor.
Tarihi eserler, Yunanistan topraklarının Osmanlı Ä°mparatorluÄŸu’na ait olduÄŸu 19. yüzyılda baÅŸlarında, Ä°ngiliz diplomat Lord Elgin (Thomas Bruce) tarafından Ä°ngiltere’ye götürülmüştü.
FRÄ°ZÄ°N 75 METRELÄ°K KISMI LONDRA’DA
Mermer eserler M.Ö. 447-432 yılları arasında inÅŸa edilmiÅŸti. British Museum’da sergilenen eserler arasında tapınağın duvar süslerinin (friz) 75 metrelik bir kısmı da bulunuyor.
British Museum’un verdiÄŸi bilgiye göre, Lord Elgin eserleri bir padiÅŸah fermanına dayanarak 1801-1816 yılları arasında Ä°ngiltere’ye götürdü. Dönemin Ä°ngiltere hükümeti, yaptığı araÅŸtırma sonucu eserlerin Ä°ngiltere’ye götürülmesinin “yasal” olduÄŸu sonucuna vardı.
Ä°LK BAÅžVURU 1983’TE YAPILDI
Eserlerin kalıcı olarak Yunanistan’a iade edilmesi için ilk baÅŸvuruysa 1983’te yapıldı. Müzenin internet sitesinde, “eserlerin iadesi için yapıcı görüşmelerin” sürdüğü” bilgisi yer alıyor.
Ä°ngiltere’de 1963 tarihli “British Museum Kanunu” eserlerin müze koleksiyonundan çıkarılmasını yasaklıyor. Ancak ödünç verme konusunu düzenleyen bir kanun bulunmuyor. Geçen yaz, British Museum envanterindeki bazı eserlerin bir çalışan tarafından çalınarak internette satışa sunulduÄŸu ortaya çıkmıştı.
Birçok ülke bu olaydan sonra, tarihinin en büyük krizlerinden biriyle karşı karşıya olan dünyaca ünlü müzeye, “eserlerimizi geri verin” çaÄŸrısı yapıyor.
